W ostatnich latach, szczególnie w obliczu pandemii COVID-19, praca zdalna stała się dominującą formą pracy. Jest to szczególnie korzystne dla osób opiekujących się członkami rodziny z niepełnosprawnością. Pozwala ona na lepsze zbalansowanie obowiązków zawodowych z opieką nad bliskimi, oferując elastyczność i możliwość dostosowania harmonogramu pracy do indywidualnych potrzeb. Dlatego praca zdalna może być kluczowym rozwiązaniem dla wielu pracowników w tej sytuacji.
Wiele pracodawców zauważa korzyści płynące z elastycznych warunków pracy, w tym pracy zdalnej. Jest to szczególnie istotne dla opiekunów osób z niepełnosprawnościami, którzy muszą łączyć wiele obowiązków. Praca zdalna umożliwia im zapewnienie odpowiedniej opieki, jednocześnie wykonywając swoją zawodową rolę.
Kiedy pracodawca nie może odmówić pracy zdalnej?
Zgodnie z nowymi przepisami Kodeksu pracy, pracodawca nie może odmówić pracy zdalnej kobietom w ciąży, rodzicom wychowującym dziecko do 4. roku życia oraz osobom sprawującym opiekę nad członkiem rodziny z niepełnosprawnością. Przepisy wskazują, że wniosek o pracę zdalną złożony przez te grupy pracowników jest wiążący dla pracodawcy. Chyba że istnieją przeszkody wynikające z organizacji pracy lub rodzaju wykonywanej pracy.
W takich przypadkach pracodawca musi poinformować pracownika o przyczynach odmowy w określonym terminie. Statystyki pokazują, że odsetek odmów pracy zdalnej dla kobiet w ciąży wynosi około 15%, podczas gdy dla rodziców dzieci do 4 lat to około 20%. Wynika to najczęściej z organizacji pracy, a nie z rodzaju wykonywanych obowiązków.
Przepisy Kodeksu pracy wskazujące sytuacje, w których wniosek o pracę zdalną jest wiążący dla pracodawcy
- Kobieta w ciąży ma prawo do pracy zdalnej, a pracodawca musi uwzględnić jej wniosek, chyba że nie jest to możliwe ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy.
- Rodzic wychowujący dziecko do 4 roku życia może wnioskować o pracę zdalną, a pracodawca jest zobowiązany do jej wprowadzenia, z wyjątkiem sytuacji, gdy uniemożliwia to organizacja pracy lub rodzaj pracy.
- Opiekun osoby z niepełnosprawnością również ma prawo do pracy zdalnej, a pracodawca musi zaakceptować taki wniosek, chyba że istnieją obiektywne przeszkody.
Przepisy nakładają na pracodawców obowiązek poinformowania pracownika o przyczynach odmowy wniosku o pracę zdalną w określonym terminie. Pozwala to na przejrzystość i uzasadnienie decyzji pracodawcy.
Kluczowe obowiązki pracodawcy przy organizacji pracy zdalnej
Pracodawca stoi przed wyzwaniami związanych z organizacją pracy zdalnej dla swoich pracowników. Wśród podstawowych zadań znajduje się zapewnienie niezbędnych narzędzi i materiałów do pracy. Obejmują one urządzenia techniczne, takie jak komputery czy drukarki.
Pracodawca jest również zobowiązany do pokrycia kosztów związanych z realizacją pracy w trybie zdalnym. Do kosztów tych należą opłaty za energię elektryczną oraz usługi telekomunikacyjne.
Kolejnym kluczowym obowiązkiem jest zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w miejscu zamieszkania pracownika. Pracownik sam dokonuje oceny warunków lokalowych i technicznych. Pracodawca nie może weryfikować ani podważać tej oceny.
Pracodawca musi określić zasady wykonywania pracy zdalnej w porozumieniu ze związkami zawodowymi lub w regulaminie pracy. W porozumieniu tym powinny być uregulowane kwestie takie jak pokrywanie kosztów, ustalanie ekwiwalentu pieniężnego czy kontrola wykonywania pracy.
W przypadku braku porozumienia ze związkami zawodowymi, pracodawca jest zobowiązany do przyjęcia regulaminu pracy zdalnej po konsultacjach z przedstawicielami pracowników.
„Pracodawca musi zapewnić pracownikom niezbędne materiały i narzędzia do wykonywania pracy zdalnej, a także pokryć koszty energii elektrycznej oraz usług telekomunikacyjnych.”
Praca zdalna a opieka nad osobą niepełnosprawną
Praca zdalna może stanowić rozwiązanie dla osób, które opiekują się osobami niepełnosprawnymi. Przepisy Kodeksu pracy określają, że wniosek o pracę zdalną złożony przez opiekuna jest wiążący. Dotyczy to osób opiekujących się członkami najbliższej rodziny lub osobami z orzeczeniem o niepełnosprawności. Pracodawca musi zgodzić się na taką propozycję, chyba że istnieją przeszkody związane z organizacją pracy.
Praca zdalna umożliwia dostosowanie warunków pracy do indywidualnych potrzeb opiekuna i osoby niepełnosprawnej. Zapewnia większą elastyczność, co pozwala na lepsze pogodzenie obowiązków zawodowych z opieką. Jest to szczególnie ważne dla osób opiekujących się bliskimi z orzeczeniem o niepełnosprawności.
Praca zdalna pozwala na utrzymanie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Umożliwia opiekunom efektywną pracę przy jednoczesnym sprawowaniu opieki nad bliskimi. Staje się kluczowym narzędziem w radzeniu sobie z wyzwaniami opieki nad osobą niepełnosprawną.